"Niedoceniony" kwas traneksamowy?

Kwas traneksamowy to jeden z leków wymienianych w projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego. W dniu 14 kwietnia 2016 roku projekt ten został przesłany do Komisji Prawniczej, w którym jednak zrezygnowano z w/w leku, który mógłby być podawany samodzielnie przez ratownika medycznego. Co było tego powodem? Chyba nikt z Nas - szary ratownik medyczny się nie dowie. Bardzo ubolewam z tego powodu, w końcu to lek ratujący życie, a nie jak w przypadku wymienionej w projekcie hydroksyzyny. Exacyl w realiach Podstawowych Zespołów Ratownictwa Medycznego spełniałby swoje zadania, lecz na chwilą obecną możemy obejść się smakiem z podawania tej substancji. Dziś słów kilka o tym środku farmakologicznym.

Acidum tranexamicum (kwas traneksamowy, TXA)

Kwas traneksamowy to syntetyczny aminokwas o działaniu przeciwkrwotocznym, przeciwdziała fibrynolizie (rozkład skrzepu), dzięki czemu zwiększa stabilizację skrzepu. Jego działanie polega na bezpośrednim zahamowaniu osoczowych aktywatorów plazminogenu oraz częściowym zahamowaniu tkankowych aktywatorów plazminogenu. Końcowym wynikiem jest blokowanie przemiany plazminogenu w plazminę.

Skład:

•    Kwas traneksamowy
•    Kwas solny 10%
•    Woda do wstrzykiwań

Preparaty dostępne w Polsce:

•    Exacyl 100 mg/ml (500 mg/5 ml)

Wskazania:

•    Krwawienie z dróg rodnych
•    Krwawienie z nosa
•    Krwawienie z przewodu pokarmowego
•    W ciężkich obrażeniach ciała przebiegających ze wstrząsem hipowolemicznym w czasie nieprzekraczającym 3 godzin od wystąpienia urazu
•    Opanowanie krwotoku spowodowanego podaniem leku fibrynolitycznego

Przeciwwskazania:

•    Nadwrażliwość na TXA oraz substancje pomocnicze
•    Drgawki w wywiadzie
•    Ciężkie zaburzenia czynności nerek (ryzyko kumulacji leku)
•    Ostra zakrzepica tętnicza lub żylna

Działania niepożądane:

•    Obniżenie ciśnienia tętniczego z bólami głowy przy zbyt szybkim wlewie iv
•    Zawroty głowy
•    Rzadko wystąpienie drgawek
•    Zaburzenia widzenia zaobserwowane głównie przy długotrwałym stosowaniu

Ciąża i laktacja:

•    Należy unikać stosowania tego leku w ciąży

Dawkowanie:

•    Dorośli: 1000 mg iv rozcieńczone w 100 ml 0,9% NaCl w ciągu 10 min
•    Dzieci powyżej 1 r.ż.: 10 mg/kg iv rozcieńczone w 100 ml 0,9% NaCl w ciągu 10 min

Uwagi:

Rekomendowany przez: Committee for Tactical Emergency Casualty Care (C-TECC) oraz Tactical Combat Casualty Care (TCCC) u pacjentów z obrażeniami ciała, gdy: może wystąpić potrzeba transfuzji krwi, pacjent znajduje się we wstrząsie hipowolemicznym, wystąpiła jedna lub więcej amputacji kończyn, w badaniu odnaleziono ranę penetrującą klatki piersiowej, odnaleziono inne dowody masywnego krwawienia. Nie należy podawać później niż 3 godziny po wystąpieniu urazu. Okres półtrwania kwasu traneksamowego wynosi około 3 godzin.