ASA w RM

"ASA" - skrót brzmi nieznajomo? Tak Ci się tylko wydaję. Acidum acetylsalicylicum to nie inaczej jak kwas acetylosalicylowy, czyli nazwa handlowa Polopiryny S, Aspirn, czy Proficar. Dziś kilka słów na temat tego wyrobu medycznego, który ratownik medyczny może samodzielnie podawać zgodnie z Ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym dotyczącej wykazu środków farmakologicznych wykorzystywanych w Medycznych Czynnościach Ratunkowych (MCR).

Kwas acetylosalicylowy należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, czyli tak zwanych NLPZ. Lek ten wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Mechanizm działania leku polega na hamowaniu inhibitorów COX-1 oraz COX-2. Inhibitory te odpowiedzialne są za tworzenie się prostaglandyn, które biorą udział w reakcji zapalnej, przewodzeniu bodźców bólowych oraz powstawaniu gorączki. Kwas acetylosalicylowy acetyluje wiele białek strukturalnych i enzymatycznych oraz lipidów błon komórkowych. Niekiedy acetylacja może blokować reszty aminokwasowe białek i zapobiegać innym, groźnym modyfikacjom. Innym, bardzo ważnym działaniem leku jest działanie przeciwpłytkowe (antyagregacyjne), które zabezpiecza pacjentów z chorobą niedokrwienną serca przed powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi, i ta właściwość tego leku jest głównie wykorzystywana w codziennej pracy ratownika medycznego.

Skład:

• kwas acetylosalicylowy
• skrobia kukurydziana
• celuloza sproszkowana
• celuloza mikrokrystaliczna

Wskazania:

• stany gorączkowe
• łagodne dolegliwości bólowe
• zawał mięśnia sercowego
• niestabilna choroba wieńcowa
• udar niedokrwienny mózgu

Przeciwwskazania:

• nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu
• astma aspirynowa
• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
• zaburzenia krzepnięcia
• III trymestr ciąży i okres karmienia piersią
• dzieci do 12 roku życia (możliwość wywołania zespołu Rey'a)

Interakcje:

• hamuje działanie leków hipotensyjnych
• osłabia działanie leków moczopędnych
• równoległe stosowanie z kortykosteroidami może nasilić krwawienia
• zwiększa toksyczne działanie alkoholu w organizmie
• nasila działanie leków trombolitycznych (streptokinaza, alteplaza)

Działania niepożądane:

• uszkodzenie błony śluzowej żołądka z krwawieniem
• zaburzenia czynności wątroby, odczyny alergiczne skórne i uogólnione
• zaburzenia słuchu i ostrości wzroku, zawroty głowy i szum w uszach
• zaburzenia czynności nerek i niewydolności nerek
• dawka śmiertelna wynosi 20–30 g. Stosuje się leczenie objawowe, nawadnianie oraz podawanie wodorowęglanu sodu i.v., w razie konieczności hemodializa

Ciąża i laktacja:

Kategoria C, w okresie okołoporodowym – D. W I i II trymestrze ciąży stosować wyłącznie w razie zdecydowanej konieczności. Nie stosować w III trymestrze ciąży.

Dawkowanie:

• przeciwbólowo i przeciwgorączkowo 300 mg – 2,5 g 24/h p.o.
• świeży zawał mięśnia sercowego, udar niedokrwienny mózgu i niestabilna choroba wieńcowa 160-325 mg p.o. - zazwyczaj pacjent otrzymuję 1 tabletkę, a więc 300 mg. Przed podaniem najlepiej rozgnieść tabletkę, aby zwiększyć wchłanianie leku.

PAMIĘTAJ! Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 stycznia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego droga podawania leków wymienionych w tabeli ze środkami farmakologicznymi jest zgodna z drogą podania określoną w pozwoleniu na dopuszczenie do obrotu. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 roku w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410) "narzucało" drogę podawania leków, która została uwzględniona w tabeli ze środkami farmakologicznymi.