Ketamina - mity o jej przeciwwskazaniach

Wśród Ketaminy - jej działania, powstało kilka mitów, które mimo wszystko co jakiś czas przewijają się, czy to w codziennej pracy, czy czytając media społecznościowe.

Zawsze, gdy ktoś ma wątpliwości na temat danego leku, pierwsze co, to sięga do ulotki leku, czy też ChPL'u i na jej podstawie "ugruntowuje" swoją wiedzę, tłumacząc się później "bo tak w ChPL'u jest napisane".

Wiemy nie od dziś, że ulotki i ChPL'y leków nie zawsze są dobrym, wiarygodnym, a zwłaszcza aktualnym źródłem wiedzy.

Możemy na nich bazować, jasna sprawa, ale nie wierzyć, we wszystko, co tam jest napisane

Aby odświeżyć tą swoją ulotkową i ChPL'ową wiedzę należy opierać się na wytycznych i EBM'ie, aby nie mieć wątpliwości.

Wracając do samej Ketaminy, chyba najbardziej trzy popularne mity dotyczące tego leku to:

❌ przeciwwskazana w obrażeniach czaszkowo-mózgowych
❌ przeciwwskazana w urazach gałki ocznej
❌ nie działa ból trzewny.

Należy przyjąć, że inne przeciwwskazania (nie wymienione w tym krótkim wpisie) należy traktować jako względne, zwłaszcza, gdy dotyczą one sytuacji, gdzie Ketamina używana jest:

✅ do analgosedacji proceduralnej
✅ do intubacji z RSI w celu ratowania życia
✅ u pacjenta w ciężkim wstrząsie i zastosowanie innego anestetyka oznaczałoby śmiertelne dla niego ryzyko.

1. Obrażenia czaszkowo-mózgowe

W latach 1971-1973 opisano kilka przypadków pacjentów z zaawansowanymi guzami śródczaszkowymi i wyjściowo podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym, które dodatkowo wzrosło po podaniu Ketaminy.

Na tej podstawie wysunięto kategoryczne zalecenie, aby unikać stosowania Ketaminy u pacjentów z urazem głowy. Jak na tamte czasy, mała liczebność badanych pacjentów i słaba wiarygodność danych zrobiła swoje, wpisano to do ulotki, ChPL'u, eMPendium i tak zostało.

W 1995 roku pojawia się wiele prac, że Ketamina jest bezpieczna u pacjentów z urazem głowy, a od 2005 roku co badanie, wnioski na temat bezpiecznego profilu działania są podtrzymywane.

W niektórych badaniach uwzględniono, że ICP niekoniecznie rośnie po podaniu Ketaminy, a wręcz może się obniżyć.

Zatem, według aktualnej wiedzy medycznej KETAMINĘ MOŻNA BEZPIECZNIE STOSOWAĆ U PACJENTÓW Z URAZAMI GŁOWY.

2. Urazy gałki ocznej - wzrost ciśnienia śródgałkowego

Istnieją sprzeczne dane na ten temat. W latach 70 XX wieku, uważano, że podanie Ketaminy zwiększa ciśnienie śródgałkowe.

Seria badań z ostatnich lat pokazuje, że Ketamina albo w ogóle nie podwyższa ciśnienia śródgałkowego, albo czyni to tylko w ograniczonym zakresie, bez znaczenia klinicznego. Choć w chwili obecnej prac na ten temat jest nadal za mało, to przeciwwskazanie traktuje się jako wątpliwe - trzeba będzie poczekać na kolejne doniesienia.

Autorzy podręcznika "Polowanie na goryle..." tłumaczą:

"...jeśli będziemy mieć pacjenta z towarzyszącym urazem oka, którego stan ogólny będzie uzasadniał użycie Ketaminy, to podamy ten lek."

3. Ból w obrębie jamy brzusznej

Badanie autorstwa Corssen i Domino z 1966 roku: pacjenci, którzy byli poddawani krótkim zabiegom chirurgicznym w obrębie jamy brzusznej otrzymywali Ketaminę w bardzo małych dawkach (średnio 1 mg/kg), co skutkowało, że powstało stwierdzenie, iż Ketamina "może być niewystarczająca dla bólu trzewnego".

Badanie autorstwa Collier z 1968 roku: badanie przeprowadzone na myszach, którym wstrzykiwano do otrzewnej różne drażniące środki, po czym obserwowano, czy "kurczą im się brzuszki". Później podawano leki przeciwbólowe podskórnie i oceniano efekt po 2 minutach. Podawano również Ketaminę w nieokreślonej w pracy dawce. Aktualnie wiemy, że dwie minuty po podskórnym podaniu leku to za krótko, aby efekt działania leku rozwinął się w pełni. I na tej podstawie wysunięto wniosek, że Ketamina "nie działa" w bólu brzucha

Od 1971 roku pojawia się co raz więcej dowodów naukowych, że Ketamina działa w bólu otrzewnowym, ale w odpowiednio wysokiej dawce.

Wnioski na temat w/w przeciwwskazań możecie wysunąć sobie sami

Marzy się ta Ketamina, aby oficjalnie była na liście leków dla ratowników medycznych w ZRM typu P. Mam nadzieję, że te czasy szybko przyjdą, oczywiście z korzyścią dla Naszych pacjentów.

Bibliografia:

1. Bohatyrewicz M., Dudek M., Rak M., Polowanie na goryle... czyli nieoczywista medycyna ratunkowe, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie I, Warszawa 2019
Rozdział "Ketalicja w krainie czarów", 211-234
2. Derkowski T., Wybrane aspekty zabezpieczenia dróg oddechowych w działaniach HEMS (https://www.mp.pl/ratownictwo/na-dyzurze/show.html?id=147026)
3. Dobrogowski J., Ładny J.R., Wordliczej J., Woroń J., Leczenie bólu w ratownictwie medycznym, Medical Education, Wydanie I, Warszawa 2019
4. Ulotka Ketaminy
5. ChPL Ketaminy
6. Aplikacja eMPendium (Ketamina, preparat Ketalar)

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Adrenalina, dobutamina, dopamina, noradrenalina - pompa infuzyjna

Obraz
  W niniejszym artykule przedstawiam zbiór amin katecholowych dawkowanych w pompie infuzyjnej. Gotowe ściągi do pobrania w pliku pdf znajdziecie na samym końcu tego wpisu. Dawkowanie leków oparto na podręczniku do kursu ALS wg ERC 2021. Dodatkowo wymieniłem dawkowanie amin katecholowych u dzieci według podręcznika EPALS 2021 (nie ujęte w gotowych ściągach). 💊 Aminy katecholowe - dawkowanie 🧑 DOROŚLi (ALS 2021): 💉 Adrenalina: 0,05-0,5 μg/kg/min 💉 Dobutamina: 5-20 μg/kg/min 💉 Dopamina: 1-10 μg/kg/min 💉 Noradrenalina: 0,05-1 μg/kg/min 🧒 DZiECi (EPALS 2021): 💉 Adrenalina: 0,1-1 μg/kg/min 💉 Dobutamina: 2-20 μg/kg/min 💉 Dopamina: 2-20 μg/kg/min 💉 Noradrenalina: 0,1-2 μg/kg/min   Adrenalina 1 mg/20 ml (wstrząs i bradykardia)    Adrenalina 1 mg/50 ml (wstrząs i bradykardia)     Adrenalina 1 mg/20 ml i 1 mg/50 ml (bradykardia)   Adrenalina 1 mg/20 ml i 1 mg/50 ml (wstrząs) Wlew ciągły adrenaliny jest wskazany w okresie poresuscytacyjnym, gdy leki o...
Czytaj więcej

Słownik Żargonów Ratownika Medycznego

Obraz
Każda grupa zawodowa posługuję się specjalnym językiem, który dla przeciętnego Kowalskiego nie do końca jest zrozumiały. Brać ratownicza takowy język również posiada, którym na codzień posługuje się na dyżurach pełniących w Zespołach Ratownictwa Medycznego, czy Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Fejsbukowe portale - PARAMEDiC Poland i Ratownictwo Medyczne - łączy nas wspólna pasja wyszło na przeciw i postanowiło stworzyć Nasz ratowniczy słownik żargonów. Słownik ten powstał w oparciu o komentarze fanów w/w portali. Żargony zostały wyselekcjonowane, więc nie wszystkie zostały uwzględnione. Nic innego mi nie pozstało jak zaprosić Was do lektury, mam nadzieję, że będzie się Wam podobało :) Podziękowania dla Kuby, oraz Michała, z którym spędziłem kilka godzin na "montażu" słownika. wenflon - teflon, wentyl, werflon, dzida, muflon, szpryca pakiet orange - założenie dwóch pomarańczowych wenflonów standard - ciśnienie, ekg, wkłucie zestaw mały - ciśnieniomierz, glukometr...
Czytaj więcej

3% NaCl, a pourazowy obrzęk mózgu

Obraz
Roztwór HTS (hypertonic saline), czyli hipertoniczej soli można przygotować na kilka sposobów: 1. Do 100 ml 0,9% NaCl należy dostrzyknąć 30 ml 10% NaCl (trzy ampułki po 10 ml) Łącznie do podania mamy 130 ml roztworu. 2. Do 5% Glukozy 100 ml należy dostrzyknąć 50 ml 10% NaCl (5 ampułek po 10 ml) . Łącznie do podania mamy 150 ml roztworu. UWAGA: Jeśli nie dysponujemy 5% Glukozą w objętości 100 ml (najczęściej spotykana w postaci 250 ml) to należy z 250 ml odciągnąć 150 ml, a następnie dodać 50 ml 10% NaCl. 3. Przygotuj 250 ml 0,9% NaCl, następnie odciągnij z kroplówki 57,5 ml objętości i dodaj 57,5 ml (5 i ¾ ampułek) 10% NaCl. „Opisz” przygotowaną kroplówkę i rozpocznij wlew. Czas przetoczenia powinien wynieść 10-15 minut. ZALECANE podawanie do DUŻEJ  ŻYŁY OBWODOWEJ! 4. 115 ml 10% NaCl + 385 ml 0,9% NaCl = 500 ml 3% NaCl (1 ml 3% NaCl zawiera 0,51 mEq, czyli 0,51 mmol Na) Jeśli wystąpią objawy podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP), do których...
Czytaj więcej